Mijn eerste verkiezingen

Ga je op zondag 9 juni 2024 voor de eerste keer stemmen en voel je je nog niet voldoende geïnformeerd? Geen zorgen, wij helpen je graag op weg!

Waarvoor kiezen we op 9 juni 2024?

In juni vinden 3 verschillende verkiezingen plaats op dezelfde dag. De 16- en 17-jarigen stemmen op 9 juni 2024 enkel voor het Europees Parlement, de kiesgerechtigde meerderjarigen stemmen die dag 3 keer. Met je stem bepaal je dan wie de komende jaren in het Vlaams Parlement, de Kamer van Volksvertegenwoordigers en het Europees Parlement mag zitten. Hoe die parlementen eruitzien is erg belangrijk om een regering te vormen.

Wat doet het Vlaams Parlement?

Het Vlaams Parlement neemt Vlaamse wetten, die we 'decreten' noemen, aan. Ze verkiest bovendien de ministers van de Vlaamse Regering en ziet erop toe dat ze hun taken goed uitvoeren. Een derde hoofdtaak bestaat erin de begroting goed te keuren. Hier kan je meer info terugvinden over de werking van het Vlaams Parlement.

Volg 'a.stem.blieft' op instagram om meer te weten te komen over de werking van het Vlaams Parlement. Het is een kanaal van het Vlaams Parlement dat uitlegt hoe politiek werkt, op maat van jongeren.

Wat doet De Kamer?

De Kamer controleert de federale regering. Alleen de Kamer kan de federale regering of de ministers tot de orde roepen en eventueel het vertrouwen aan de regering intrekken. Interpellaties zijn hiervoor het controlemiddel bij uitstek. Bij een interpellatie verzoekt een Kamerlid één of meerdere federale ministers om zich te verantwoorden over een beleidsdaad, over een bepaalde situatie en over aspecten van het regeringsbeleid.

Wat doet het Europees Parlement?

Het Europees parlement deelt samen met de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie de wetgevende macht van de EU. Het kan Europese wetten aannemen, wijzigen of verwerpen. Bovendien heeft het Europees Parlement ook begrotings- en controlebevoegdheden.

Je stem uitbrengen voor de Europese verkiezingen betekent dat je je democratisch recht uitoefent om mee te beslissen over de toekomst van Europa. Wat doet het Europees Parlement precies, op wie kan je stemmen en waarom is deze stem zo belangrijk? De antwoorden op deze vragen kan je hier terugvinden.

Stemplicht voor de 16- en 17-jarigen voor de verkiezing van het Europees parlement:

In een arrest van 21 maart 2024 oordeelt het Grondwettelijk Hof dat de minderjarigen verplicht moeten gaan stemmen voor de verkiezing van het Europees parlement op 9 juni 2024.

Het gaat hier om:

de Belgische 16- en 17-jarigen in België
de niet-Belgische 16- en 17-jarige Europeanen die in een Belgische gemeente als kiezer zijn ingeschreven
Belgische 16- en 17-jarigen in het buitenland voor zover ze als kiezer zijn ingeschreven in een consulaire beroepspost.

Deze minderjarigen worden automatisch op de kiezerslijst geplaatst en zullen dus opgeroepen worden via een oproepingsbrief, net zoals de meerderjarigen. Deze wordt in mei verstuurd naar alle personen op de kiezerslijst.

Hoe breng ik mijn stem uit? En op wie kan ik stemmen?

Onze stad stemt net zoals 141 andere Vlaamse steden en gemeenten nog met potlood en papier. De stap naar elektronisch stemmen werd nog niet in gezet omwille van de beperkte inzetbaarheid van de huidige stemcomputers in de toekomst. Stemtechnologieën zijn voortdurend in ontwikkeling, misschien stemmen we binnen enkele jaren wel met onze smartphone. We onderzoeken de mogelijkheid om van potlood en papier over te stappen naar elektronisch stemmen na het verkiezingsjaar 2024.

In het stembureau ontvang je je stembiljet(ten). Stem je enkel voor de Europese verkiezingen? Dan ontvang je één stembiljet voor Europa met daarop de verschillende lijsten en kandidaten. Stem je ook voor de federale en de Vlaamse verkiezingen? Dan ontvang je in totaal 3 stembiljetten.

Op elk stembiljet kies je één bepaalde lijst naargelang jouw politieke voorkeur. Informeer je dus tijdig over de standpunten van de verschillende politieke partijen waarop je die dag kan stemmen, zodat je een doordachte keuze kan maken. Jouw stem telt! Via de stemtest kan je ontdekken wie je politieke match is. De stemming is trouwens geheim. Je hoeft dus aan niemand te vertellen op wie je stemt.

Binnen de gekozen lijst kan je je stem uitbrengen door het bolletje dat bovenaan de lijst of naast een kandidaat staat op te vullen met het rode potlood dat in het stemhokje ter beschikking is. Binnen elke lijst kan je de kandidaat-titularissen en de kandidaat-opvolgers terugvinden. Een kandidaat-titularis wordt ook wel een effectieve kandidaat genoemd en is een kandidaat die rechtstreeks verkozen kan worden. Een kandidaat-opvolger kan niet rechtstreeks verkozen worden, maar zal een kandidaat-titularis die niet zal zetelen kunnen vervangen.

Je kan:

jouw stem uitbrengen in het vak bovenaan de lijst. Dit noemen we een lijststem. Dit betekent dat je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten zoals ze opgenomen zijn in de door jou gekozen lijst.
jouw stem uitbrengen in het vak naast de naam van één of meerdere kandidaat-titularissen binnen eenzelfde lijst (naamstem). Je kiest er zoveel als je wil binnen de door jou gekozen lijst
jouw stem uitbrengen in het vak naast de naam van één of meerdere kandidaat-opvolgers binnen eenzelfde lijst (naamstem). Je kiest er zoveel als je wil binnen de door jou gekozen lijst.
jouw stem uitbrengen in het vak naast de naam van één of meerdere kandidaat-titularissen én één of meerdere kandidaat-opvolgers binnen de door jouw gekozen lijst.

Heb je zowel een lijststem uitgebracht en binnen dezelfde lijst ook één of meerdere naamstemmen uitgebracht? Dan wordt de stem bovenaan de lijst als niet-bestaande beschouwd en worden de naamstemmen geteld.

Je stem wordt als ongeldig beschouwd als je op een stembiljet voor meerdere lijsten of voor kandidaten van verschillende lijsten een stem uitbrengt.

Je kan ook blanco stemmen:

Je brengt op het stembiljet geen enkele stem uit voor een kandidaat of lijst en deponeert je stembiljet blanco in de stembus.
Blanco stemmen worden genegeerd, geen enkele partij kan er gebruik van maken. Bij de zetelverdeling wordt enkel rekening gehouden met de stembiljetten waarop een geldige stem werd uitgebracht.

Waar en wanneer breng ik mijn stem uit?

Er zullen in totaal 8 kieswijken samengesteld worden. Dit betekent dat er 8 stemlocaties georganiseerd zullen worden op het grondgebied van de stad. We proberen de inwoners zo logisch mogelijk te verdelen over deze locaties, maar af en toe moet er omwille van het maximaal aantal kiezers per stembureau een herverdeling gebeuren. Het zou dus kunnen dat je bijvoorbeeld in Averbode woont, maar op de stemlocatie van Okselaar je stem moet gaan uitbrengen.

Stemmen doe je in het stembureau dat vermeld staat op de oproepingsbrief die je enkele weken voor de verkiezingsdag ontvangt in de brievenbus. De stembureaus zijn geopend vanaf 8 uur en sluiten om 14 uur.

Heb je nog geen oproepingsbrief ontvangen uiterlijk op 25 mei 2024? Dan kan je een duplicaat van je oproepingsbrief terugvinden via MijnBurgerprofiel waar je het in enkele klikken kan downloaden, ofwel kan je tot vrijdag 7 juni op afspraak een duplicaat opvragen bij de dienst burgerzaken. Op de verkiezingsdag kan je zonder afspraak bij de dienst burgerzaken terecht tot het sluiten van de stembureaus (14h).

Kan je niet gaan stemmen op 9 juni 2024?

Als je om bepaalde redenen niet kan gaan stemmen dan heb je twee mogelijkheden: je geeft een volmacht aan iemand die jouw stem voor je uitbrengt, of je stuurt je onthoudingsredenen door naar de vrederechter.

Stemmen met volmacht
Onthoudingsredenen doorsturen naar de vrederechter: de vrederechter beoordeelt of jouw redenen al dan niet verantwoord zijn. Je kan de bewijsstukken voor jouw afwezigheid tot 7 juni 2024 op afspraak binnenbrengen bij de dienst burgerzaken. Op 9 juni 2024 kan dat in het stembureau. Na 9 juni dien je de bewijsstukken per post aan het vredegerecht te bezorgen: Vredegerecht Diest, Koning Albertstraat 12, 3290 Diest.